कराडातील कलाकृतींचा अयोध्येत बहुमान

कराडातील कलाकृतींचा अयोध्येत बहुमान

अयोध्येमध्ये राम जन्मभूमीत रामलल्ला विराजमान होत आहेत. भव्य राममंदिर साकार होत असताना त्यामध्ये सातारा जिल्ह्यातील कराडमधील छायाचित्रकार कल्पेश पाटसकर यांनी काढलेले फोटोरुपी रामचरित्र अयोध्येत कायमस्वरुपी लावण्यात येणार आहे. ही सर्व छायाचित्रे श्रीराम जन्मभूमी मंदिर निर्माण प्रकल्प प्रमुख गोपालजी यांच्याकडे केदार गाडगीळ आणि कल्पेश पाटसकर यांनी नुकतीच अयोध्या येथे सुपूर्द केली आहेत. शहरातील कलाकारांच्या सहभागातून तयार झालेली ही छायाचित्रे अयोध्येत कायमस्वरुपी राहणार असल्यामुळे कराडकरांचा हा एक अनोखा सन्मानच ेआहे.

5 ऑगस्ट 2020 रोजी अयोध्यामध्ये पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या हस्ते श्रीराम मंदिराचे भूमिपूजन झाले. पाहता पाहता मंदिरासाठी निधी संकलनाचे काम सुरु झालं. प्रत्येकाने खारीचा वाटा उचलला. याशिवाय अनेकांनी आपापल्या परीने योगदान देण्याचा प्रयत्न केला. त्यामध्ये कलेच्या माध्यमातून सेवा घडवू या उद्देशाने कराडमधील कलाकारांनी एकत्र येऊन संस्कार भारती, कराड निर्मित व कराडतमधील छायाचित्रकार कल्पेश पाटसकर यांच्या संकल्पनेतून श्रीराम दिनदर्शिका तयार केली. प्रभू श्रीराम यांची आठवण जनमानसात सतत जागृत रहावी, या उद्देशाने ही दिनदर्शिका तयार करण्यात आली होती. ही दिनदर्शिका तयार करण्याच्या कामात परिसरातील अबालवृद्धांनी सहभाग घेतला होता. या दिनदर्शिकेत प्रभू श्रीरामांचे आदर्श पुत्र, आदर्श पती, आदर्श शिष्य, आदर्श बंधू असे 12 आदर्श गुण असलेले प्रसंग आहेत. या प्रसंगांचे छायाचित्रण करुन ही छायाचित्रे या दिनदर्शिकेत घेतली आहेत. ही सर्व छायाचित्रे सांगली आणि सातारा जिल्ह्यातील परिसरात प्रत्यक्ष ठिकाणी जाऊन काढण्यात आली असून ही दिनदर्शिका चैत्र ते फाल्गुन अशी अर्थात मराठी वर्ष पद्धतीप्रमाणे तयार केली. या दिनर्शिकेचे मुख्य आकर्षण म्हणजे छायाचित्राच्या खाली असणारा क्यु-आर कोड स्कॅन करताच छायाचित्रातील प्रसंग मराठी, इंग्लिश, हिंदी आणि संस्कृत या चार भाषांमध्ये लिखित स्वरूपात येतो. ही दिनदर्शिका तयार करण्याची कल्पना कराडमधील फोटोग्राफर कल्पेश पाटसकर यांची आहे. त्यांनी एक-एककलाकार जोडून टीम तयार केली. त्यातून पुढे फोटोग्राफी विभाग, एडिटिंग विभाग, ड्रेपरी विभाग असे छोटे-छोटे विभाग केले आणि त्यातून काम सुरू केले. या विभागात स्वतः कल्पेश पाटसकर, सर्वेश उमरणी, आसावरी पंडित, शांतनू देशमुख, अमेय तिडके, गणेश गायकवाड (श्रीरामांच्या भूमिकेत), कल्याणी बोरकर (सीता) रितू उनऊने, अर्पिता गाडगीळ, अनंत जोशी (विश्वामित्र), के. एन. देसाई (दशरथ), अभय भंडारी आणि रिता जोशी (मार्गदर्शक) यांनी काम केले. दिनदर्शिकेच्या छायाचित्रणासाठी लागणारे नेपथ्य साहित्य (धनुष्यबाण, गदा, पुरुष पात्रांचे दागिने, मुकुट इ.) रात्रंदिवस काम करून टीममधील कलाकारांनी स्वतः तयार केले. त्यानंतर निवडलेल्या ठिकाणी प्रत्यक्षात जाऊन 12 प्रसंगांचे छायाचित्रण पूर्ण झाल्यानंतर त्याचे एडिटिंग, प्रिंटिंग आणि काही तंत्रात्मक काम पूर्ण झाले आणि दिनदर्शिका हातात आली. दिनदर्शिकेचे प्रकाशन गुढीपाडव्याच्या दिवशी अभिनेते नितीश भारद्वाज आणि कण्हेरी मठाचे काडसिद्धेश्वर महाराज यांच्या हस्ते झाले होते. 

राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाचे पश्चिम महाराष्ट्र प्रांत कार्यवाह प्रविण दभडगाव आणि संस्कार भारतीचे राष्ट्रीय अध्यक्ष वासुदेव कामत यांच्यापर्यंत ही दिनदर्शिका पोहोचवली. याशिवाय महाराष्ट्राचे माजी मुख्यमंत्री देवेंद्रजी फडणवीस आणि केंद्रीय मंत्री नितीनज गडकरी यांना सुद्धा प्रत्यक्ष भेटून दिनदर्शिका सुपूर्द केली. दिनदर्शिकेतील प्रभू श्रीरामांच्या छायाचित्रांचे भव्य प्रदर्शन कराडमध्ये भरवले होती. या प्रदर्शनाचे उद्घाटन भिडे गुरुजी आणि प्रसिद्ध वक्ते अभय भंडारी यांच्या हस्ते करण्यात आले. या प्रदर्शनातील छायाचित्रे लोकांना पाहण्यासाठी 5 फूट बाय 3 फूट या आकारात प्रदर्शनात मांडली होती. त्याबरोबरच टीममधील कलाकारांनी स्वतः तयार केलेले नेपथ्य साहित्य सुद्धा प्रदर्शनात ठेवण्यात आले होते. प्रदर्शनातील सर्व छायाचित्रे श्री गोपालजी श्रीराम जन्मभूमी मंदिर अयोध्या उभारणी प्रकल्प प्रमुख यांच्याकडे सुपूर्त केली असून ही छायाचित्रे अवधूत कलबुर्गी यांनी प्रिटिंग करून दिली होती. दिनदर्शिका तयार झाल्यानंतर त्याच्या विक्रीतून खर्च वजा करता 2 लाख हातात आले. सर्व रक्कम श्री गोविंददेवगिरी महाराज कोषाध्यक्ष श्रीराम जन्मभूमी तीर्थक्षेत्र न्यास आयोध्या यांच्याकडे सुपूर्त केली. या दिनदर्शकेनंतर स्वातंत्र्याच्या अमृत महोत्सवानिमित्त स्वातंत्र्य संग्रामातील 12 स्वातंत्र्य सैनिकांवर आधारित अशी स्वराज्य 75 दिनदर्शिका सुद्धा तयार केली. यानंतर दोन्ही दिनदर्शिकांच्या टीम बरोबर श्री गोविंदगिरी महाराज यांना ही भेटण्याचा योग आला. मानवी मनावर प्रभाव टाकणारी सगळ्यात महत्वाची गोष्ट म्हणजे कला.  आपल्या कलेचे सार्थक व्हावे, असे प्रत्येक कलाकाराला वाटत असते. याच प्रेरणेतून कराडमध्ये एकत्र येत कलाकरांनी स्वप्न साकारले. ही दिनदर्शिका अयोध्येत प्रभू श्रीरामांपर्यंत पोहचावी, असं प्रत्येकाला वाटत होतं आणि ते प्रयत्नांती सत्यात उतरलं. 

कल्पेश पाटसकर आणि केदार गाडगीळ यांनी ही  छायाचित्रे राम मंदिर न्यास कमिटीपर्यंत पोहोचवली. ही छायाचित्रे त्यांना इतकी आवडलीत की, या छायाचित्रांचे पोट्रेट राम मंदिर न्यासाच्या कार्यालयात लावण्याची इच्छा व्यक्त केली. ही छायाचित्रे श्रीराम मंदिराच्या शेजारील कार्यालयात लावण्याचा निर्णय कमिटीने घेतला. सध्या ही चित्रे कार्यालयात लावण्याचे काम सुरु आहे.

सतीश मोरे सतिताभ 

वनवासावेळी झालेल्या प्रभू श्रीराम व भरत भेटीचे छायाचित्र.

 वनवासावेळी झालेल्या प्रभू श्रीराम व भरत भेटीचे छायाचित्र.
 प्रभू श्रीराम यांचे हनुमान भेट झालेल्या प्रसंगाचे छायाचित्र.